Thú tiêu khiển
Cập nhật lúc 7:22:18 PM - 15/10/2010
Tản mạn đường xa 11Bài và ảnh: Trần Công Nhung
Thú chơi chim.
Tiêu khiển hay giải trí là món không thể thiếu trong đời sống con người. Mỗi dân tộc, mỗi thời đại, mỗi lứa tuổi, tùy hoàn cảnh xã hội, tùy điều kiện sinh sống, ai cũng có những môn tiêu khiển riêng: Du lịch, thể thao, âm nhạc, sách báo, chim cá cảnh, nhiếp ảnh…, đều là những môn bổ ích cho tâm trí. Nhiều người chung sở thích thường họp thành Nhóm, Câu lạc bộ, Hội...
Từ ngày “mở cửa”, Việt Nam nổi tiếng là xứ sở ăn chơi (tiêu khiển thư giãn). Một loạt băng hình vidéo “Ăn chơi xả láng” do trong nước sản xuất đưa ra hải ngoại, đã thu hút một số lượng khách không ít về Việt Nam góp phần (ăn chơi) xây dựng đất nước. Rồi du lịch bùng nổ, đi đâu cũng nghe “Du lịch sinh thái”, “Resort”, không ngõ ngách nào bỏ sót. Nơi đâu có hang có động đều được cải tạo trang trí thành “Ổ Rồng”, “Ao Tiên”. Nhà hàng khách sạn mọc lên không kịp để cung ứng, mọi thứ làm ra đều tập trung phục vụ cho thú tiêu khiển của con người. Một đất nước tưng bừng ăn chơi như thế rất đáng mừng. Thời kỳ bo bo, sắn độn đã lùi quá xa. Nhìn qua thấy vậy, nhìn vào cận cảnh, mỗi trò tiêu khiển giải trí có cái lợi hại riêng, có thể làm cho đời sống thăng hoa, cũng có thể đẩy xã hội sa vào bế tắc suy đồi.
Mỗi buổi sáng đi ngang qua công viên Yến Phi (Nha Trang), tôi thấy rất đông các ông, mỗi người một lồng chim, gom thành một cụm mấy chục lồng, trên khoảng đất rộng của công viên; họ ngồi quây tròn nghe chim chóp mào hót, ré, bàn luận tán thưởng, vừa nhâm nhi cà phê. Khách đi đường ai cũng tưởng người chơi chim cá sinh hoạt hàng tuần.
Một hôm tôi ghé vào, chưa kịp hỏi thăm, đã có người lấy ra một chiếc ghế trong chồng ghế bên cạnh mời tôi ngồi. Đảo mắt một vòng, thấy người chơi đủ các lứa tuổi, nhưng đa số là lớp “6x-7x” (cách tính năm sinh theo báo chí trong nước 6x=những năm 60). Tôi hỏi người kế bên:
- Các anh là nghệ nhân cùng hội?
- Dạ không, cá nhân chơi vui. Không hội hè gì cả.
- Tôi thấy sáng nào cũng sinh hoạt như vậy thì làm việc vào lúc nào?
- Hầu hết anh em đều làm tư, thì giờ không bó buộc, người rảnh chơi lâu, ai bận, về sớm đi làm.
- Chơi vậy có thi thố đấu đá gì không?
- Dạ thi hót, không đá. Tập trung như vầy để chim ganh nhau trổ tài, chim yếu thì học tập thêm. Nha Trang cũng có hội Họa Mi, Chích Chòe...
- Tại sao có một hai lồng treo riêng trên cây?
- Đó là chim con, treo riêng cho nó tập.
- Chim con nuôi từ mới nở?
- Không, chim ra ràng bẫy về.
- Sao không nuôi chim bổi như khướu, họa mi?
- Như vậy lâu, chim không dạn, chim lớn có giọng sẵn không tập được. Chim con gần những chim hót hay nó học mau hơn.(1)
- Chơi như vầy có bán không?
- Có chớ, nhiều người đến xem, con nào hay họ mua.
- Trung bình một con chơi được, giá bao nhiêu?
- Một “chai”, con khá bốn năm “chai”, con nổi tiếng chục “chai”, ông kia có con lông trắng, trả 25 “chai” chưa bán (2). Đó là chim “độc”. Những người mới chơi, mua chim rất dễ bị lầm.
- Lầm thế nào?
- Có những tay lái chim không lương thiện, nhuộm lông chim để bán.
- Nuôi chim con, lâu mau thì chơi được?
- Hai mùa (3).
- Theo anh như thế nào gọi là chim hay?
- Chú nhìn trong đám lồng chim, con đứng một cục là dở, con vừa hót vừa chuyền cành là hay. Con nào vừa hót vừa rung cánh (4) là chim hay nhất. Như trong cả mấy chục lồng ở đây, chỉ có một hai con vừa hót vừa rung cánh.
- Còn lồng chim giá có đắt lắm không?
- Lồng thường thì vài trăm, lồng chiến như lồng Huế, vài “chai”.
Mỗi buổi sáng, làng chim chóp mào nhóm từ 7 giờ rồi tan dần đến trưa. Tôi phục sự đều đặn góp mặt của những người chơi chim, hẳn là còn nhiều điều lý thú mà người ngoài khó biết. Họ gặp nhau hàng ngày, bàn tán trao đổi chung quanh chuyện con chim bé chừng ba ngón tay, vậy mà luôn luôn rôm rả hào hứng, nhưng không ồn ào kiểu bàn nhậu. Nhìn qua cách ăn mặc, họ thuộc hàng dân dã chứ chẳng phải đại gia. Xem ra ai cũng điệu nghệ, dân chơi thứ thiệt. Trò tiêu khiển có vẻ mất thời gian, nhưng không có gì tác hại.
Qua các góc phố, lại có những nhóm thanh niên nam nữ cũng họp suốt ngày quanh bàn cà phê. Giới này ăn mặc màu sắc hơn, “văn minh” hơn, trên tay lúc nào cũng có điện thoại Iphone hệ 3G, cứ như những thương gia làm việc online 24/24. Thế nhưng hỏi ra, thì chẳng có chuyện gì ghê gớm, chuyện hình sự, chuyện “chat sex”, trai gái bốn mùa. Đây là vấn đề đau đầu của các bậc cha mẹ. Nhiều người than thở, lo sợ cho đứa con gái mới 14 tuổi đầu mà biết nhiều quá. Không điện thoại tốt - không đi học; không xe gắn máy xịn - không đi học; không áo quần đẹp, bỏ học luôn... Điều này không ngoa, cứ mỗi chiều ra bãi biển Nha Trang, sẽ thấy nhan nhản từng đôi loắt choắt tuổi “teen” ôm nhau cặp kè, cô cậu nào chờ đợi thì điện thoại kềm tai mải miết (5). Xã hội ngày nay “văn minh” hơn xưa, nên thừa sức cung ứng phương tiện, phương pháp, tiêu khiển cho mọi lứa tuổi.
Tuổi “teen” vào đời.
Cửa hàng bán “Dụng cụ hỗ trợ tình yêu” (6) trên đường Bắc Sơn (Vĩnh Hải – Nha Trang), dành cho mọi lứa tuổi (không như ở Mỹ dành riêng cho người lớn). Tuổi “teen” lại càng được chiếu cố chăm sóc kỹ hơn, rượu bia, thuốc lá trẻ con mua thoải mái. Cửa hàng Net một loại dịch vụ lôi cuốn trẻ rất mãnh liệt. Có nhiều trẻ mới học lớp 3 lớp 4, mà ngồi suốt ngày trong hàng Net, cha mẹ không hề biết cứ nghĩ là con đến trường. Internet đã giúp trẻ phát triển trí thông minh nhanh, đồng thời gây nhiều điều không tốt. Trước mắt, trẻ ngày nay mười em, hết 7, 8 em mang kính cận. Nếu không có dịp tiếp xúc, sẽ không tưởng tượng nổi mức độ khiếm nhã hỗn láo của các em như thế nào. Trách nhiệm về ai? Chắc chắn là không hẳn do các em, mà chính là nhà trường và gia đình đã bỏ phế con em. Một bạn đọc ở Phan Thiết tâm sự: “Thằng con em năm nay mới lớp 10, mà ghiền chơi “game” hơn ghiền xì ke. Em phải cho nó đi “cai nghiện” ở Sài Gòn, mỗi tháng 5 triệu, một năm mới hết bệnh”. Nghe như chuyện hoang đường. Việt Nam thì đầy trung tâm cai nghiện ma túy, trung tâm phục hồi nhân phẩm (cho gái mại dâm), nay còn thêm cai nghiện Internet. Theo dõi tin tệ nạn xã hội trên VnExpress, thì quả là đáng sợ. Bức tranh xã hội Việt Nam, ngoài sắc màu lòe loẹt của hội hè đình đám, của Festival biển gọi, Festival Huế, Festival Tây Nguyên, Festival Carnaval (Hải Phòng), của Hoa Hậu Hoàn Vũ, Hoa Hậu Việt Nam..., thì có thể nói màu xám của yếu đuối bạc nhược, ích kỷ, màu tím của bệnh tật, phủ khắp quê hương. Trên TV mỗi tối vẫn có mục “Hình ảnh và bình luận”, những ảnh chụp dịch heo gà, vệ sinh thực phẩm, môi trường... được bình luận, báo động về hậu quả tai hại; nhưng người dân vẫn tỉnh bơ, ăn nhậu khắp nơi, chẳng ai thắc mắc chuyện báo chí phanh phui.
Tuổi “teen” trông chờ.
Mới hôm kia, tôi và một người bạn từ Nha Trang đi Vạn Giã tìm một ngôi chùa có vị sư đặc biệt theo lời đồn... Trên đường đi ghé quán điểm tâm, bạn làm nguyên đĩa bánh cuốn có đủ rau thơm, rau sống (!), hành phi (7), kèm ly cà phê đá. Tôi khuyên gạt bỏ bớt những thứ chứa “mầm bệnh”, bạn cười: “Ăn có chết ai đâu mà”. Trên đường về, “dông bão” lùng bùng nổi lên, may ngang Phú Hữu có quán Gió, tạt vào trút bỏ “bầu tâm sự”. Đã thế còn hỏi: “Chả biết ăn gì mà Tào Tháo đuổi”?
Người Việt trong nước cập nhật khá nhanh nếp sống ngoại quốc, nhất là trang phục, áo quần đủ mốt, đủ màu. Có những nơi “chụp ảnh Hàn quốc, cắt tóc Hàn quốc v.v… Nhiều người bảo nhìn lên sân khấu (TV) mà ngượng. Thực lòng mà nói, thì đó là hậu quả tất nhiên của một nền giáo dục mất gốc, một nền giáo dục suốt bao nhiêu năm, mà cứ loay hoay mãi trong vũng lầy, không tìm được lối ra. Để cuộc sống sôi động, họ kéo nhau đi “giao lưu” la hét (ca nhạc). TV đã chiếu cảnh hàng trăm cô cậu tập trung “kêu gào” trước chợ Bến Thành. Nhiều lần tôi thử nghe những ca khúc họ “la hét”, mà thú thật chả hiểu gì. Nghe nhạc và lời lơ lớ kiểu thơ Bút Tre “... dở mu ra chào”.
Chơi cổ ngoạn.
Nhìn qua một góc khác, nhiều thú tiêu khiển thanh tao và trí thức cũng nẩy nở khá mạnh: Thú chơi cây, chơi đá, chơi gỗ lũa, chơi đồ cổ. Tôi không ngờ các môn này ngày nay vượt lên tầm cao như vậy. Có lẽ do thời kỳ người Việt được nhìn ra ngoài, người ngoại quốc được vào Việt Nam du hí, nên mọi sinh hoạt phát triển theo. Ngày trước tôi chơi cây, loại Bonsai lớn lắm cũng chỉ 1m50 đổ lại, nay có những gốc bồ đề, sanh si cao năm bảy mét. Giá cây nay lên năm bảy chục triệu là thường. Một bạn chơi cổ ngoạn ở đường Huỳnh Thúc Kháng (Nha Trang) mời tôi đến nhà, tôi thật sự không ngờ trong thời buổi nhốn nháo tranh giành này, lại có một lớp người nặng lòng mê say môn cổ ngoạn như thế. Đứng trước mấy tủ bày đầy các bộ sưu tập bình trà và bát đĩa cổ cùng nhiều thể loại khác, tôi tưởng mình đang lui về một thời đã qua thật xa. Điều bất ngờ hơn nữa, anh còn sưu tầm được những di vật, bút tích của một số tên tuổi như Nguyễn Tuân, Nguyễn Hiến Lê, Tam Ích, Võ Hồng v.v…
(Còn tiếp)
Trần Công Nhung
08 - 2010
(1). Xem bài nuôi chim trang 11 sách Buồn vui nghề chơi cây kiểng của tác giả in 2003
(2). Tiếng lóng “chai” là 1 triệu đồng.
(3). Hai mùa thay lông tức 2 năm (Nuôi chim trang 11 sách “Buồn Vui nghề chơi cây kiểng” của tác giả in năm 2003).
(4).Vũ ca xem bài Tiếng hót Sơn ca trang 53 sách đã dẫn.
(5). Nếu đem chuyện 2 điện thoại làm nổ trứng gà để chứng minh sự nguy hiểm khi dùng cell phone, thì họ sẽ cười như khi nghe chuyện ma.
(6). Ngày nay tiếng Việt được “chế biến” canh tân rất tài tình. Ngày xưa trại tù nay là trại “giáo dưỡng”, nghe rất tình cảm, văn minh. Súng của công an là “dụng cụ hỗ trợ”, “lái cái phương tiện” này đi chỗ khác nghĩa là lái chiếc xe này ra nơi khác. Tôi nghĩ là do có quá nhiều “quan chức tiến sĩ” (giấy) muốn chơi trội khác người, nên cứ đẻ bừa ra cách nói cao siêu, kỳ cục, rồi cứ bắt dân (trẻ con) nói theo hiểu theo, đến một lúc nào đó sự sai trái giả dối sẽ trở thành có nghĩa lý. Tôi vừa chọâp được một câu trên báo: “Nghiên cứu các giải pháp kỹ thuật nhằm nâng cao chất lượng
và năng suất trong chế biến sản phẩm dạng màng sợi từ gạo”, đố ai biết nhà tiến sĩ nói gì? Bình dân học vụ nói: “Nghiên cứu cách làm bún, miến”. Nhưng nói dễ như thế thì uổng công “6 tháng” sách đèn tiền bạc để lấy bằng Tiến sĩ, phải nói khó mới là bản lãnh quan quyền.
(7). Hành phi, rau sống đã được báo trong nước mô tả ô nhiễm hàng đầu.
Từ ngày “mở cửa”, Việt Nam nổi tiếng là xứ sở ăn chơi (tiêu khiển thư giãn). Một loạt băng hình vidéo “Ăn chơi xả láng” do trong nước sản xuất đưa ra hải ngoại, đã thu hút một số lượng khách không ít về Việt Nam góp phần (ăn chơi) xây dựng đất nước. Rồi du lịch bùng nổ, đi đâu cũng nghe “Du lịch sinh thái”, “Resort”, không ngõ ngách nào bỏ sót. Nơi đâu có hang có động đều được cải tạo trang trí thành “Ổ Rồng”, “Ao Tiên”. Nhà hàng khách sạn mọc lên không kịp để cung ứng, mọi thứ làm ra đều tập trung phục vụ cho thú tiêu khiển của con người. Một đất nước tưng bừng ăn chơi như thế rất đáng mừng. Thời kỳ bo bo, sắn độn đã lùi quá xa. Nhìn qua thấy vậy, nhìn vào cận cảnh, mỗi trò tiêu khiển giải trí có cái lợi hại riêng, có thể làm cho đời sống thăng hoa, cũng có thể đẩy xã hội sa vào bế tắc suy đồi.
Mỗi buổi sáng đi ngang qua công viên Yến Phi (Nha Trang), tôi thấy rất đông các ông, mỗi người một lồng chim, gom thành một cụm mấy chục lồng, trên khoảng đất rộng của công viên; họ ngồi quây tròn nghe chim chóp mào hót, ré, bàn luận tán thưởng, vừa nhâm nhi cà phê. Khách đi đường ai cũng tưởng người chơi chim cá sinh hoạt hàng tuần.
Một hôm tôi ghé vào, chưa kịp hỏi thăm, đã có người lấy ra một chiếc ghế trong chồng ghế bên cạnh mời tôi ngồi. Đảo mắt một vòng, thấy người chơi đủ các lứa tuổi, nhưng đa số là lớp “6x-7x” (cách tính năm sinh theo báo chí trong nước 6x=những năm 60). Tôi hỏi người kế bên:
- Các anh là nghệ nhân cùng hội?
- Dạ không, cá nhân chơi vui. Không hội hè gì cả.
- Tôi thấy sáng nào cũng sinh hoạt như vậy thì làm việc vào lúc nào?
- Hầu hết anh em đều làm tư, thì giờ không bó buộc, người rảnh chơi lâu, ai bận, về sớm đi làm.
- Chơi vậy có thi thố đấu đá gì không?
- Dạ thi hót, không đá. Tập trung như vầy để chim ganh nhau trổ tài, chim yếu thì học tập thêm. Nha Trang cũng có hội Họa Mi, Chích Chòe...
- Tại sao có một hai lồng treo riêng trên cây?
- Đó là chim con, treo riêng cho nó tập.
- Chim con nuôi từ mới nở?
- Không, chim ra ràng bẫy về.
- Sao không nuôi chim bổi như khướu, họa mi?
- Như vậy lâu, chim không dạn, chim lớn có giọng sẵn không tập được. Chim con gần những chim hót hay nó học mau hơn.(1)
- Chơi như vầy có bán không?
- Có chớ, nhiều người đến xem, con nào hay họ mua.
- Trung bình một con chơi được, giá bao nhiêu?
- Một “chai”, con khá bốn năm “chai”, con nổi tiếng chục “chai”, ông kia có con lông trắng, trả 25 “chai” chưa bán (2). Đó là chim “độc”. Những người mới chơi, mua chim rất dễ bị lầm.
- Lầm thế nào?
- Có những tay lái chim không lương thiện, nhuộm lông chim để bán.
- Nuôi chim con, lâu mau thì chơi được?
- Hai mùa (3).
- Theo anh như thế nào gọi là chim hay?
- Chú nhìn trong đám lồng chim, con đứng một cục là dở, con vừa hót vừa chuyền cành là hay. Con nào vừa hót vừa rung cánh (4) là chim hay nhất. Như trong cả mấy chục lồng ở đây, chỉ có một hai con vừa hót vừa rung cánh.
- Còn lồng chim giá có đắt lắm không?
- Lồng thường thì vài trăm, lồng chiến như lồng Huế, vài “chai”.
Mỗi buổi sáng, làng chim chóp mào nhóm từ 7 giờ rồi tan dần đến trưa. Tôi phục sự đều đặn góp mặt của những người chơi chim, hẳn là còn nhiều điều lý thú mà người ngoài khó biết. Họ gặp nhau hàng ngày, bàn tán trao đổi chung quanh chuyện con chim bé chừng ba ngón tay, vậy mà luôn luôn rôm rả hào hứng, nhưng không ồn ào kiểu bàn nhậu. Nhìn qua cách ăn mặc, họ thuộc hàng dân dã chứ chẳng phải đại gia. Xem ra ai cũng điệu nghệ, dân chơi thứ thiệt. Trò tiêu khiển có vẻ mất thời gian, nhưng không có gì tác hại.
Qua các góc phố, lại có những nhóm thanh niên nam nữ cũng họp suốt ngày quanh bàn cà phê. Giới này ăn mặc màu sắc hơn, “văn minh” hơn, trên tay lúc nào cũng có điện thoại Iphone hệ 3G, cứ như những thương gia làm việc online 24/24. Thế nhưng hỏi ra, thì chẳng có chuyện gì ghê gớm, chuyện hình sự, chuyện “chat sex”, trai gái bốn mùa. Đây là vấn đề đau đầu của các bậc cha mẹ. Nhiều người than thở, lo sợ cho đứa con gái mới 14 tuổi đầu mà biết nhiều quá. Không điện thoại tốt - không đi học; không xe gắn máy xịn - không đi học; không áo quần đẹp, bỏ học luôn... Điều này không ngoa, cứ mỗi chiều ra bãi biển Nha Trang, sẽ thấy nhan nhản từng đôi loắt choắt tuổi “teen” ôm nhau cặp kè, cô cậu nào chờ đợi thì điện thoại kềm tai mải miết (5). Xã hội ngày nay “văn minh” hơn xưa, nên thừa sức cung ứng phương tiện, phương pháp, tiêu khiển cho mọi lứa tuổi.
Tuổi “teen” vào đời.
Cửa hàng bán “Dụng cụ hỗ trợ tình yêu” (6) trên đường Bắc Sơn (Vĩnh Hải – Nha Trang), dành cho mọi lứa tuổi (không như ở Mỹ dành riêng cho người lớn). Tuổi “teen” lại càng được chiếu cố chăm sóc kỹ hơn, rượu bia, thuốc lá trẻ con mua thoải mái. Cửa hàng Net một loại dịch vụ lôi cuốn trẻ rất mãnh liệt. Có nhiều trẻ mới học lớp 3 lớp 4, mà ngồi suốt ngày trong hàng Net, cha mẹ không hề biết cứ nghĩ là con đến trường. Internet đã giúp trẻ phát triển trí thông minh nhanh, đồng thời gây nhiều điều không tốt. Trước mắt, trẻ ngày nay mười em, hết 7, 8 em mang kính cận. Nếu không có dịp tiếp xúc, sẽ không tưởng tượng nổi mức độ khiếm nhã hỗn láo của các em như thế nào. Trách nhiệm về ai? Chắc chắn là không hẳn do các em, mà chính là nhà trường và gia đình đã bỏ phế con em. Một bạn đọc ở Phan Thiết tâm sự: “Thằng con em năm nay mới lớp 10, mà ghiền chơi “game” hơn ghiền xì ke. Em phải cho nó đi “cai nghiện” ở Sài Gòn, mỗi tháng 5 triệu, một năm mới hết bệnh”. Nghe như chuyện hoang đường. Việt Nam thì đầy trung tâm cai nghiện ma túy, trung tâm phục hồi nhân phẩm (cho gái mại dâm), nay còn thêm cai nghiện Internet. Theo dõi tin tệ nạn xã hội trên VnExpress, thì quả là đáng sợ. Bức tranh xã hội Việt Nam, ngoài sắc màu lòe loẹt của hội hè đình đám, của Festival biển gọi, Festival Huế, Festival Tây Nguyên, Festival Carnaval (Hải Phòng), của Hoa Hậu Hoàn Vũ, Hoa Hậu Việt Nam..., thì có thể nói màu xám của yếu đuối bạc nhược, ích kỷ, màu tím của bệnh tật, phủ khắp quê hương. Trên TV mỗi tối vẫn có mục “Hình ảnh và bình luận”, những ảnh chụp dịch heo gà, vệ sinh thực phẩm, môi trường... được bình luận, báo động về hậu quả tai hại; nhưng người dân vẫn tỉnh bơ, ăn nhậu khắp nơi, chẳng ai thắc mắc chuyện báo chí phanh phui.
Tuổi “teen” trông chờ.
Mới hôm kia, tôi và một người bạn từ Nha Trang đi Vạn Giã tìm một ngôi chùa có vị sư đặc biệt theo lời đồn... Trên đường đi ghé quán điểm tâm, bạn làm nguyên đĩa bánh cuốn có đủ rau thơm, rau sống (!), hành phi (7), kèm ly cà phê đá. Tôi khuyên gạt bỏ bớt những thứ chứa “mầm bệnh”, bạn cười: “Ăn có chết ai đâu mà”. Trên đường về, “dông bão” lùng bùng nổi lên, may ngang Phú Hữu có quán Gió, tạt vào trút bỏ “bầu tâm sự”. Đã thế còn hỏi: “Chả biết ăn gì mà Tào Tháo đuổi”?
Người Việt trong nước cập nhật khá nhanh nếp sống ngoại quốc, nhất là trang phục, áo quần đủ mốt, đủ màu. Có những nơi “chụp ảnh Hàn quốc, cắt tóc Hàn quốc v.v… Nhiều người bảo nhìn lên sân khấu (TV) mà ngượng. Thực lòng mà nói, thì đó là hậu quả tất nhiên của một nền giáo dục mất gốc, một nền giáo dục suốt bao nhiêu năm, mà cứ loay hoay mãi trong vũng lầy, không tìm được lối ra. Để cuộc sống sôi động, họ kéo nhau đi “giao lưu” la hét (ca nhạc). TV đã chiếu cảnh hàng trăm cô cậu tập trung “kêu gào” trước chợ Bến Thành. Nhiều lần tôi thử nghe những ca khúc họ “la hét”, mà thú thật chả hiểu gì. Nghe nhạc và lời lơ lớ kiểu thơ Bút Tre “... dở mu ra chào”.
Chơi cổ ngoạn.
Nhìn qua một góc khác, nhiều thú tiêu khiển thanh tao và trí thức cũng nẩy nở khá mạnh: Thú chơi cây, chơi đá, chơi gỗ lũa, chơi đồ cổ. Tôi không ngờ các môn này ngày nay vượt lên tầm cao như vậy. Có lẽ do thời kỳ người Việt được nhìn ra ngoài, người ngoại quốc được vào Việt Nam du hí, nên mọi sinh hoạt phát triển theo. Ngày trước tôi chơi cây, loại Bonsai lớn lắm cũng chỉ 1m50 đổ lại, nay có những gốc bồ đề, sanh si cao năm bảy mét. Giá cây nay lên năm bảy chục triệu là thường. Một bạn chơi cổ ngoạn ở đường Huỳnh Thúc Kháng (Nha Trang) mời tôi đến nhà, tôi thật sự không ngờ trong thời buổi nhốn nháo tranh giành này, lại có một lớp người nặng lòng mê say môn cổ ngoạn như thế. Đứng trước mấy tủ bày đầy các bộ sưu tập bình trà và bát đĩa cổ cùng nhiều thể loại khác, tôi tưởng mình đang lui về một thời đã qua thật xa. Điều bất ngờ hơn nữa, anh còn sưu tầm được những di vật, bút tích của một số tên tuổi như Nguyễn Tuân, Nguyễn Hiến Lê, Tam Ích, Võ Hồng v.v…
(Còn tiếp)
Trần Công Nhung
08 - 2010
(1). Xem bài nuôi chim trang 11 sách Buồn vui nghề chơi cây kiểng của tác giả in 2003
(2). Tiếng lóng “chai” là 1 triệu đồng.
(3). Hai mùa thay lông tức 2 năm (Nuôi chim trang 11 sách “Buồn Vui nghề chơi cây kiểng” của tác giả in năm 2003).
(4).Vũ ca xem bài Tiếng hót Sơn ca trang 53 sách đã dẫn.
(5). Nếu đem chuyện 2 điện thoại làm nổ trứng gà để chứng minh sự nguy hiểm khi dùng cell phone, thì họ sẽ cười như khi nghe chuyện ma.
(6). Ngày nay tiếng Việt được “chế biến” canh tân rất tài tình. Ngày xưa trại tù nay là trại “giáo dưỡng”, nghe rất tình cảm, văn minh. Súng của công an là “dụng cụ hỗ trợ”, “lái cái phương tiện” này đi chỗ khác nghĩa là lái chiếc xe này ra nơi khác. Tôi nghĩ là do có quá nhiều “quan chức tiến sĩ” (giấy) muốn chơi trội khác người, nên cứ đẻ bừa ra cách nói cao siêu, kỳ cục, rồi cứ bắt dân (trẻ con) nói theo hiểu theo, đến một lúc nào đó sự sai trái giả dối sẽ trở thành có nghĩa lý. Tôi vừa chọâp được một câu trên báo: “Nghiên cứu các giải pháp kỹ thuật nhằm nâng cao chất lượng
và năng suất trong chế biến sản phẩm dạng màng sợi từ gạo”, đố ai biết nhà tiến sĩ nói gì? Bình dân học vụ nói: “Nghiên cứu cách làm bún, miến”. Nhưng nói dễ như thế thì uổng công “6 tháng” sách đèn tiền bạc để lấy bằng Tiến sĩ, phải nói khó mới là bản lãnh quan quyền.
(7). Hành phi, rau sống đã được báo trong nước mô tả ô nhiễm hàng đầu.
Sách đã in: Quê Hương Qua Ống Kính tập 1 đến tập 10, Buồn Vui Nghề Chơi Cây Kiểng, Mùa Nước Lũ (Truyện), Về Nhiếp Ảnh, Thăng Trầm (chuyện buồn vui một đời người), sách dày trên 200 trang, có 8 phụ bản ảnh màu và cả trăm ảnh đen trắng.
Thú tiêu khiển
(Tiếp theo và hết)
Bài và ảnh: Trần Công Nhung
Tuổi thơ thành thị.
Thú tiêu khiển
Cập nhật lúc 5:53:13 PM - 22/10/2010
Tản mạn đường xa 11(Tiếp theo và hết)
Bài và ảnh: Trần Công Nhung
Tuổi thơ thành thị.
Xã hội dù thế nào, chúng ta cũng thấy vẫn còn những tâm hồn trong sáng, những mẫu người mực thước, những tấm lòng đầy nhiệt huyết dám hiến thân cho công bằng lẽ phải, dù chỉ trong một vài “góc khuất” của cuộc đời. Nhưng khi ra đường, mọi người lại quên hết những gì cao quí để đuổi theo cuộc sống trước mặt. Đời sống thúc ép con người gia tăng tốc độ tối đa trong công việc (để có tiền), trong ăn chơi giải trí (vì ngày tháng qua mau, “Không chơi thiệt ấy ai bù”). Rõ ràng suốt ngày đêm ở quán hàng nghẹt khách từ sáng tới khuya, ăn uống ca hát, vui chơi, giải trí, thư giãn... Làm việc đầu tắt mặt tối, có tiền “phải chơi chứ”. Khủng hoảng kinh tế toàn cầu chẳng ảnh hưởng gì đến đời sống (ăn chơi) ở Việt Nam. Lớn nhỏ có món chơi riêng, nhưng tiền moi đâu ra thì không ai thắc mắc. Chắc chắn một điều, tiền kiếm không phải chỉ do sức lao động tự mình, mà còn nhiều cách khác để cuối cùng tạo ra nhiều tệ nạn xã hội: Cháu bóp cổ bà, con châm điện giết cha, trai gái yêu nhau rồi chặt người yêu thành nhiều khúc... (7) Xét cho cùng, mọi thứ thoát thai từ một nền giáo dục què quặt khiếm khuyết. Trên Vnexpress ngày 3-10-2010 có bài báo: “Không học thêm không được” có đoạn: Chờ đón con lúc 18g, anh H., phụ huynh có con học lớp 3 Trường tiểu học Nguyễn Văn Kịp, kể: “Từ đầu năm cô giáo chủ nhiệm đã nhắc tất cả HS phải tham gia học thêm tại nhà cô, nếu không sẽ bị điểm kém, lúc đó giáo viên không chịu trách nhiệm”. Hằng tuần, vào các ngày thứ Ba, Năm và Sáu, anh H. cho con đi theo cô giáo về nhà cô ngay gần trường. Ở đây, con anh được cô giáo ôn bài từ 16g30-18g, học phí 150.000 đồng/tháng”.
Tuổi thơ thôn quê.
Khi bị dồn nén về một khía cạnh nào đó, con người sẽ trở nên bất thường, sẽ nổi điên, sống bất cần luật pháp. Tiêu khiển là cần thiết, nhưng hay dở, nên hư, không phải từ mỗi cá nhân, mà từ xã hội. Trong một xã hội có kỷ cương luật pháp, có văn hóa, văn minh, con người đương nhiên dần dần trở nên hoàn thiện. Trong bài bút ký “Bên đời hiu quạnh” của ca sĩ Khánh Ly có đoạn: “… Nếu bây giờ có ai hỏi tôi rằng, tuổi trẻ Việt Nam ở Hải Ngoại làm gì. Xin thưa, chúng nó đang ngồi trong thư viện. Tuổi trẻ ở trong nước đang làm gì. Xin thưa, chúng đang hát karaoke. Dĩ nhiên không phải các em nhỏ ở đây đều ở trong thư viện, còn các em ở Việt Nam đi hát, hoặc đi chích hoặc ra trường rồi, nhưng đang đi lang thang xin việc làm...”. Ca sĩ Khánh Ly quên hai mục giải trí hàng đầu của trẻ em Việt Nam: Game và Chat, đây mới thực là thế giới của tuổi “Teen”. Dịch vụ Internet tràn đìa từ hẻm phố đến đường quê, mỗi tiệm vài ba chục máy, ít khi máy ở không. Có những lúc lỡ đường cần đọc điện thư (check mail), tôi phải gồng mình chui vào cái thế giới loi choi loắt choắt, để nghe những câu văng tục ê cả mặt, chửi thề điếc cả tai. Không hề thấy ai có lời khuyên bảo loại “thượng đế” này. Trong khi đó, một lớp trẻ khác khốn khổ suốt ngày, lang thang khắp nẻo để bán vé số, từ sáng sớm tinh mơ mãi tới tận đêm khuya. Tôi hỏi một bé 6 tuổi: - “Cháu bán một vé lời bao nhiêu?”. –“Dạ, một ngàn” – “Mỗi ngày bán được bao nhiêu vé?” – “Dạ, 40 vé”. – “Nhà có mấy chị em đi bán?” – “Dạ 3, cả ba mẹ nữa”. Tuổi thơ như vậy thì còn học hành gì. Càng xóa nghèo càng đói, càng xóa mù chữ càng kém văn hóa, càng thiếu văn minh. Đất nước anh hùng, rừng vàng biển bạc, mà xứ sở luôn luôn bị thế giới xếp hạng áp chót.
Trước (...), miền (...) chửi miền (...) đĩ điếm (quán bar), cờ bạc (vé số kiến thiết, cả nước mỗi tuần chỉ một kỳ); ngày nay không biết nên nói thế nào... Có nhiều “sản phẩm” dư thừa còn xuất cảng ra ngoại quốc.
Tuổi “teen” khóc M. Jackson.
Xã hội(...) ngày nay so với trước (...), riêng (...), đã có nhiều thay đổi; có nơi đổi thay vượt bậc, từ đường sá, cầu cống, cao ốc bin-đinh (building) thấy choáng ngợp. Điều lạ là trong khi “văn minh khoa học” lên đến tầm cao, thì giáo dục, y tế, và nhiều thứ “tế” đi xuống một cách đáng ngại. Ấy thế nhưng tình cảm của lớp thanh thiếu niên ngày nay, không phải lúc nào cũng chai đá, trái lại còn lãng mạn bi thảm không ngờ. Khi Mcihael Jackson qua đời, tuổi Teen Hà Nội đã kéo nhau ra công viên lập bàn thờ dâng hoa khóc M. Jackson còn hơn khóc cha, khóc mẹ. Có lẽ tình cảm của họ động đến thiên đình, nên trời cũng “khóc” theo đầm đìa. Nhìn đám trẻ sụt sùi dưới mưa mà đau lòng. Phải một nền giáo dục thiên tài, mới đào tạo được lớp rường cột nước nhà như vậy. Những suy sụp đạo đức, giáo dục không nghe quan chức nào có ý kiến, nhưng khi được tin một người Pháp gốc Việt (NBC) nhận giải thưởng Field, thì cả nước dấy lên phong trào tự hào, xúm nhau cho huy chương, tặng biệt thự.
Trong một show truyền hình trên đài VTV 4, bao nhiêu người lên sân khấu để vinh danh ca ngợi, để tự hào (ké) về nhà toán học. Trong hội trường ai cũng cười vui rạng rỡ, vỗ tay bôm bốp, nhất là vị ngồi cạnh NBC, cười hả hê tỏ vẻ sung sướng hơn cả người trúng giải. Thật vậy, nếu tinh ý sẽ thấy suốt buổi tung hô ca ngợi, nhà toán học cúi đầu tay chống trán như suy nghĩ (họ nói gì vậy), chẳng tỏ vẻ gì thích thú; miễn cưỡng vỗ “đầu 3 ngón tay”, chứ không vỗ nguyên bàn tay như mọi người.
Trước những suy đồi về đạo đức, trước những đau khổ về bất công của lớp dân ngu khu đen, hàng “trí thức” như vô cảm. Một đôi lần uống cà phê với bạn đồng nghiệp cũ, tôi có cảm tưởng ai cũng muốn tránh những dao động của cuộc sống chung quanh, dù chỉ để tỏ bày một chút xót xa đối với những người kém may mắn hơn họ. Họ hãnh diện và tự hào về mái nhà của mình, vợ con mình, đừng ai hỏi họ nghĩ gì về ngày mai. Thú tiêu khiển của tầng lớp này là khoe khoang của cải, khoe khoang sự nghiệp của con cái... Họ hả hê khi cho ai đó biết con họ vừa đậu vào đại học Y, vừa tốt nghiệp kỹ sư Nông nghiệp... nhà họ vừa lên lầu, họ vừa mua lại chiếc xe hơi ...
Giải lao thay giải trí.
Nhưng, nếu gần đám dân lao động “xe ôm”, “buôn chui bán nhủi”, “buôn thúng bán mẹt”... thì tha hồ nghe họ tả oán. Tất nhiên là tả oán kẻ không tên, người không tên chửi mới thỏa thích. Giới này biết đủ thứ “thượng vàng hạ cám”, họ nói oang oang không cần che đậy. Chính đây cũng là cách tiêu khiển của giới lao động nói chung. Giới này chỉ cần xị đế là có thể xả “stress” thoải mái. Trong khi đó hàng “đại gia” thì có trò tiêu khiển cao cấp, qua đường dây nóng. Ngày nay người ta thường nhắc đến “Hoa hậu chân dài”, với nhiều thứ hạng, giá cả khác nhau. Đi với chân dài phải có xe hơi xịn cỡ như “Cường đô la”(8). Một câu chuyện luân lưu trên mạng: “Xài vợ quá phí”, nói về một đại gia cưới 3 cô vợ hàng hoa hậu trong một năm. Ba tháng một đám cưới, chẳng khác gì người chơi hoa, hoa chưa tàn đã thay, vợ đang đẹp như tiên nga giáng trần đã vội đổi vợ mới. Phải thừ nhận thời đại hôm nay, con người Việt Nam (hàng đại gia), hưởng thụ dư thừa, tự do dư thừa, tiền bạc dư thừa, chẳng còn gì để than vãn kêu ca.
Khởi đầu, ai cũng đi tìm thú tiêu khiển để đời sống bớt căng thẳng. Nhưng, điều kiện đời sống, hoàn cảnh xã hội, lòng tham sân đã đẩy đưa bao nhiêu người vào vòng tù tội. Xã hội ngày một xấu xa, cũng chỉ vì tiêu khiển, thư giãn tí thôi. Một hình ảnh dù bảo thủ cách mấy, cũng khó lòng che đậy như hình ảnh của những nhân vật tai mắt (...) mới đây (9). Nếu nhìn với con mắt đạo đức, thì phán thế nào cho êm! “Giấy rách phải giữ lấy lề”, lề còn nát hơn thì giữ bằng gì? Tội danh như vậy mà hình phạt chỉ: “Đề nghị ngưng chức”. Trong lúc tại các nước đế quốc tư bản, một anh Thị Trưởng say rượu lái xe bị bắt, thì tự động xách cặp về vườn. Lại có người cho rằng: “Truyền thống” dân ta sống có tình có nghĩa,nên lúc nào cũng nhẹ tay. Chỉ có bọn phản động bố láo, thì phải thẳng tay dạy bảo chúng tới nơi tới chốn. Có thế chúng mới nên người”.
Trần Công Nhung
08 - 2010
source
Vien Dong Daily
Tuổi thơ thôn quê.
Khi bị dồn nén về một khía cạnh nào đó, con người sẽ trở nên bất thường, sẽ nổi điên, sống bất cần luật pháp. Tiêu khiển là cần thiết, nhưng hay dở, nên hư, không phải từ mỗi cá nhân, mà từ xã hội. Trong một xã hội có kỷ cương luật pháp, có văn hóa, văn minh, con người đương nhiên dần dần trở nên hoàn thiện. Trong bài bút ký “Bên đời hiu quạnh” của ca sĩ Khánh Ly có đoạn: “… Nếu bây giờ có ai hỏi tôi rằng, tuổi trẻ Việt Nam ở Hải Ngoại làm gì. Xin thưa, chúng nó đang ngồi trong thư viện. Tuổi trẻ ở trong nước đang làm gì. Xin thưa, chúng đang hát karaoke. Dĩ nhiên không phải các em nhỏ ở đây đều ở trong thư viện, còn các em ở Việt Nam đi hát, hoặc đi chích hoặc ra trường rồi, nhưng đang đi lang thang xin việc làm...”. Ca sĩ Khánh Ly quên hai mục giải trí hàng đầu của trẻ em Việt Nam: Game và Chat, đây mới thực là thế giới của tuổi “Teen”. Dịch vụ Internet tràn đìa từ hẻm phố đến đường quê, mỗi tiệm vài ba chục máy, ít khi máy ở không. Có những lúc lỡ đường cần đọc điện thư (check mail), tôi phải gồng mình chui vào cái thế giới loi choi loắt choắt, để nghe những câu văng tục ê cả mặt, chửi thề điếc cả tai. Không hề thấy ai có lời khuyên bảo loại “thượng đế” này. Trong khi đó, một lớp trẻ khác khốn khổ suốt ngày, lang thang khắp nẻo để bán vé số, từ sáng sớm tinh mơ mãi tới tận đêm khuya. Tôi hỏi một bé 6 tuổi: - “Cháu bán một vé lời bao nhiêu?”. –“Dạ, một ngàn” – “Mỗi ngày bán được bao nhiêu vé?” – “Dạ, 40 vé”. – “Nhà có mấy chị em đi bán?” – “Dạ 3, cả ba mẹ nữa”. Tuổi thơ như vậy thì còn học hành gì. Càng xóa nghèo càng đói, càng xóa mù chữ càng kém văn hóa, càng thiếu văn minh. Đất nước anh hùng, rừng vàng biển bạc, mà xứ sở luôn luôn bị thế giới xếp hạng áp chót.
Trước (...), miền (...) chửi miền (...) đĩ điếm (quán bar), cờ bạc (vé số kiến thiết, cả nước mỗi tuần chỉ một kỳ); ngày nay không biết nên nói thế nào... Có nhiều “sản phẩm” dư thừa còn xuất cảng ra ngoại quốc.
Tuổi “teen” khóc M. Jackson.
Xã hội(...) ngày nay so với trước (...), riêng (...), đã có nhiều thay đổi; có nơi đổi thay vượt bậc, từ đường sá, cầu cống, cao ốc bin-đinh (building) thấy choáng ngợp. Điều lạ là trong khi “văn minh khoa học” lên đến tầm cao, thì giáo dục, y tế, và nhiều thứ “tế” đi xuống một cách đáng ngại. Ấy thế nhưng tình cảm của lớp thanh thiếu niên ngày nay, không phải lúc nào cũng chai đá, trái lại còn lãng mạn bi thảm không ngờ. Khi Mcihael Jackson qua đời, tuổi Teen Hà Nội đã kéo nhau ra công viên lập bàn thờ dâng hoa khóc M. Jackson còn hơn khóc cha, khóc mẹ. Có lẽ tình cảm của họ động đến thiên đình, nên trời cũng “khóc” theo đầm đìa. Nhìn đám trẻ sụt sùi dưới mưa mà đau lòng. Phải một nền giáo dục thiên tài, mới đào tạo được lớp rường cột nước nhà như vậy. Những suy sụp đạo đức, giáo dục không nghe quan chức nào có ý kiến, nhưng khi được tin một người Pháp gốc Việt (NBC) nhận giải thưởng Field, thì cả nước dấy lên phong trào tự hào, xúm nhau cho huy chương, tặng biệt thự.
Trong một show truyền hình trên đài VTV 4, bao nhiêu người lên sân khấu để vinh danh ca ngợi, để tự hào (ké) về nhà toán học. Trong hội trường ai cũng cười vui rạng rỡ, vỗ tay bôm bốp, nhất là vị ngồi cạnh NBC, cười hả hê tỏ vẻ sung sướng hơn cả người trúng giải. Thật vậy, nếu tinh ý sẽ thấy suốt buổi tung hô ca ngợi, nhà toán học cúi đầu tay chống trán như suy nghĩ (họ nói gì vậy), chẳng tỏ vẻ gì thích thú; miễn cưỡng vỗ “đầu 3 ngón tay”, chứ không vỗ nguyên bàn tay như mọi người.
Trước những suy đồi về đạo đức, trước những đau khổ về bất công của lớp dân ngu khu đen, hàng “trí thức” như vô cảm. Một đôi lần uống cà phê với bạn đồng nghiệp cũ, tôi có cảm tưởng ai cũng muốn tránh những dao động của cuộc sống chung quanh, dù chỉ để tỏ bày một chút xót xa đối với những người kém may mắn hơn họ. Họ hãnh diện và tự hào về mái nhà của mình, vợ con mình, đừng ai hỏi họ nghĩ gì về ngày mai. Thú tiêu khiển của tầng lớp này là khoe khoang của cải, khoe khoang sự nghiệp của con cái... Họ hả hê khi cho ai đó biết con họ vừa đậu vào đại học Y, vừa tốt nghiệp kỹ sư Nông nghiệp... nhà họ vừa lên lầu, họ vừa mua lại chiếc xe hơi ...
Giải lao thay giải trí.
Nhưng, nếu gần đám dân lao động “xe ôm”, “buôn chui bán nhủi”, “buôn thúng bán mẹt”... thì tha hồ nghe họ tả oán. Tất nhiên là tả oán kẻ không tên, người không tên chửi mới thỏa thích. Giới này biết đủ thứ “thượng vàng hạ cám”, họ nói oang oang không cần che đậy. Chính đây cũng là cách tiêu khiển của giới lao động nói chung. Giới này chỉ cần xị đế là có thể xả “stress” thoải mái. Trong khi đó hàng “đại gia” thì có trò tiêu khiển cao cấp, qua đường dây nóng. Ngày nay người ta thường nhắc đến “Hoa hậu chân dài”, với nhiều thứ hạng, giá cả khác nhau. Đi với chân dài phải có xe hơi xịn cỡ như “Cường đô la”(8). Một câu chuyện luân lưu trên mạng: “Xài vợ quá phí”, nói về một đại gia cưới 3 cô vợ hàng hoa hậu trong một năm. Ba tháng một đám cưới, chẳng khác gì người chơi hoa, hoa chưa tàn đã thay, vợ đang đẹp như tiên nga giáng trần đã vội đổi vợ mới. Phải thừ nhận thời đại hôm nay, con người Việt Nam (hàng đại gia), hưởng thụ dư thừa, tự do dư thừa, tiền bạc dư thừa, chẳng còn gì để than vãn kêu ca.
Khởi đầu, ai cũng đi tìm thú tiêu khiển để đời sống bớt căng thẳng. Nhưng, điều kiện đời sống, hoàn cảnh xã hội, lòng tham sân đã đẩy đưa bao nhiêu người vào vòng tù tội. Xã hội ngày một xấu xa, cũng chỉ vì tiêu khiển, thư giãn tí thôi. Một hình ảnh dù bảo thủ cách mấy, cũng khó lòng che đậy như hình ảnh của những nhân vật tai mắt (...) mới đây (9). Nếu nhìn với con mắt đạo đức, thì phán thế nào cho êm! “Giấy rách phải giữ lấy lề”, lề còn nát hơn thì giữ bằng gì? Tội danh như vậy mà hình phạt chỉ: “Đề nghị ngưng chức”. Trong lúc tại các nước đế quốc tư bản, một anh Thị Trưởng say rượu lái xe bị bắt, thì tự động xách cặp về vườn. Lại có người cho rằng: “Truyền thống” dân ta sống có tình có nghĩa,nên lúc nào cũng nhẹ tay. Chỉ có bọn phản động bố láo, thì phải thẳng tay dạy bảo chúng tới nơi tới chốn. Có thế chúng mới nên người”.
Trần Công Nhung
08 - 2010
source
 | |
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét